14. Një Ligj për të Gjithë: Fundi i Imunitetit Ligjor për Politikanët në Maqedoni

Nuk ka fyerje më të madhe ndaj demokracisë sesa një ligjvënës që është mbi ligjin. Por në Maqedoni, imuniteti ligjor është përdorur prej dekadash si një mburojë politike—që i mbron politikanët e korruptuar nga hetimet, ndjekja penale dhe përgjegjësia. Është një sistem i ndërtuar jo për të shërbyer popullin, por për të mbrojtur të pushtetshmit nga pasojat e veprimeve të tyre.

Kjo nuk është drejtësi. Është privilegj. Dhe duhet të marrë fund.

Çfarë është imuniteti ligjor – dhe si keqpërdoret?

Imuniteti ligjor fillimisht u krijua për të mbrojtur deputetët nga ndjekja politike. Por në Maqedoni, ai është shndërruar në licencë për mosndëshkueshmëri. Politikanët fshihen pas tij për të shmangur hetimet për ryshfet, shpërdorim fondesh, abuzim me detyrën dhe krim të organizuar.

Në praktikë, kjo do të thotë se edhe nëse një politikan kapet në flagrancë, prokuroria dhe policia nuk mund të veprojnë—nëse parlamenti nuk voton për t’ia hequr imunitetin.

E dini sa shpesh ndodh kjo? Pothuajse kurrë.

Imuniteti është kthyer në mjet pazari

Deputetët votojnë për të mbrojtur aleatët e tyre, për të shtyrë hetime dhe për të bërë marrëveshje të fshehta. Është një kulturë e mbrojtjes së ndërsjellë, ku besnikëria partiake ka përparësi ndaj detyrës publike. Mesazhi është i qartë: nëse ke mjaft pushtet, nuk do të mbash kurrë përgjegjësi.

Kjo ka helmuar besimin e publikut. Qytetarët nuk besojnë më në barazi para ligjit—and who can blame them?

Koha për një reset kushtetues

Maqedonia duhet të ndryshojë kushtetutën dhe kuadrin ligjor për të eliminuar ose kufizuar ndjeshëm imunitetin për politikanët—sidomos për rastet që përfshijnë:

• Korrupsion dhe krim financiar

• Abuzim me detyrën publike

• Pengim të drejtësisë

Deputetët mund të mbajnë mbrojtje për fjalimet dhe votat brenda parlamentit, por jo për sjellje kriminale. Kur një shërbyes publik vjedh nga populli, ai duhet të përballet me të njëjtat pasoja si çdo qytetar i zakonshëm.

Pa trajtim të veçantë. Pa “lopë të shenjta”.

Hetim pa leje – drejtësi pa vonesë

Prokurorët nuk duhet të kërkojnë leje nga parlamenti për të bërë punën e tyre. Drejtësia duhet të ketë pavarësi të plotë për të hetuar dhe ndjekur penalisht këdo, pavarësisht titullit.

Imuniteti nuk duhet të jetë kurrë vetos ndaj drejtësisë. Politikanët duhet t’i përgjigjen gjykatave—not të mbrohen nga kolegët e tyre.

Çfarë do të thotë përgjegjësi e vërtetë

Heqja e imunitetit nuk pastron vetëm politikën—it sets a new standard. I thotë popullit: udhëheqësit tuaj nuk janë mbi ju—ata janë nën të njëjtat ligje si ju. Kjo mesazh e rikthen besimin, sigurinë dhe pjesëmarrjen në demokraci.

Po ashtu, vepron si paralajmërim. Duke ditur se pushteti nuk i mbron më, liderët e ardhshëm do të mendojnë dy herë përpara se të abuzojnë me detyrën.

Republikë, jo oborr mbretëror

Maqedonia është një republikë demokratike—not a court of untouchable elites. Udhëheqësit tanë nuk janë monarkë. Ata janë shërbëtorë të popullit. Dhe kur e tradhtojnë atë besim, duhet të përgjigjen para gjykatës.

Një ligj. Për të gjithë. Pa përjashtim.

Kjo është themeli i një shoqërie të drejtë. Le ta ndërtojmë tani.