16. Јавно судење: Зошто Македонија треба да емитува во живо големи корупциски процеси

Забелешка до нашите читатели

Алијансата на македонските граѓани е независно, над-партиско движење посветено на тоа да им даде вистински глас на граѓаните во борбата против корупцијата и во градењето праведна, транспарентна и просперитетна иднина за Македонија. Ние не сме за или против било која политичка партија. Ќе поддржиме секоја иницијатива на владата или опозицијара што се спротивставува на корупцијата и ја промовира чесноста и напредокот, но истовремено ќе бараме одговорност од сите партии, лидери и институции – без разлика на нивната политичка припадност. Македонија има доволно од поделби. Ако верувате дека политичките лидери и оние на јавна функција треба да им служат на граѓаните со чесност и интерестите на граѓаните да им бидат приоритет, поддржете нè. Нашата улога е да се осигураме дека секоја партија, секој функционер и секоја институција ќе работи чесно – за да ја обновиме довербата и заедно да изградиме подобра држава за сите.

Кога судниците се затворени, корупцијата цвета. Во Македонија, многу гласни случаи на корупција се одвиваат во тишина—скриени зад процедурни одложувања, правни технички зборови и запечатени записници. Јавноста останува во темнина, прашувајќи се што се случило, кој е одговорен и зошто правдата никогаш не доаѓа.

Време е да се осветли правосудниот процес. Време е за отворена правда—со почеток кај преносот во живо на судските процеси за големи случаи на корупција.

Правдата мора да се види за да се поверува

Фер судење е основа на секоја демократија. Но фер не е доволно. Правдата мора да биде видлива. Граѓаните мора да можат сами да видат дека:

• Обвинетите се повикуваат на одговорност

• Процесот е непристрасен и транспарентен

• И пресудите се правични—не политички режирани

Кога луѓето ќе сведочат на процесот во судница, не само што гледаат правда—туку почнуваат да ѝ веруваат.

Зошто отворената правда е важна кај случаи на корупција

Корупциските процеси не се обични случаи. Често вклучуваат јавни функционери, украдени народни пари и предавство на јавната доверба. Во тие случаи, жртвата е јавноста—and the public deserves to see the trial.

Преносот во живо помага:

• Да се спречи политичко влијание и тајни договори

• Да се заштитат судии и обвинители од притисоци

• Да се едуцира јавноста за нивните права и судски процедури

• Да се врати довербата во правосуден систем кој долго бил под сомнеж

Исто така се гарантира дека ниту еден случај нема тивко да исчезне кога ќе стивне

вниманието на јавноста.

Што треба да се емитува?

Не секој судски процес мора да се пренесува- туку клучни случаи на корупција како что

се:

• Избрани функционери и државни службеници

• Големи финансиски криминали и проневера

• Злоупотреба на функција со системско влијание

…треба да бидат достапни за јавноста, со дозвола од судот и гаранции за фер постапка.

Целосни видеоснимки, преноси во живо или одложен пристап треба да бидат достапни преку централен владин портал и националните медиуми.

Заштита на фер судења

Отворената правда секогаш мора да го балансира транспарентноста со фер постапка. Тоа значи:

• Заштита на идентитетите на сведоци и укажувачи каде што е потребно

• Превенција од “судење преку медиуми” или политичка манипулација

• Можност судиите да го ограничат пристапот во ретки, оправдани случаи (на пример, национална безбедност)

Но тие случаи треба да бидат исклучок—не правило.

Прекинување на културата на тишина

Предолго, судниците во Македонија функционираат како приватни клубови—каде што моќта се штити себеси, а јавноста е оставена надвор. Таа култура мора да заврши. Преносот на судења не ги ослабува судовите. Ги зајакнува.

Нека народот ги чуе доказите. Нека ги види аргументите. Нека ја гледа правдата во акција, а не само да чита конфузен соопштение шест месеци подоцна.

Судски систем што му припаѓа на народот

Судовите не се сопственост на политички партии, елити или правни инсајдери. Тие му припаѓаат на народот. А народот има право да види што се случува кога моќниците се повикуваат на одговорност.

Нека правдата излезе од сенката. Нека вистината биде емитувана.

Михаел Пеневски

Ко-основач, Алијанса на македонските граѓани

Мајкл Пеневски е дипломиран правник и инвестициски банкар специјализиран во приватен капитал, спојувања и преземања и капитални пазари. Тој е долгогодишен критичар на политичката неказнивост и гласен застапник за транспарентност, системски реформи, економска обнова и граѓанско управување. Роден во семејство длабоко вкоренето во македонските вредности, Мајкл е ко-основач на Алијансата на македонските граѓани со цел да помогне во изградбата на држава што им служи на сите луѓе — а не само на привилегираните.

Алијанса на Македонските Граѓани

🌐 Веб-страница: www.macedonianalliance.com

📘 Фејсбук страница: facebook.com/MacedonianCitizensAlliance

👨‍💼 Фејсбук на Михаел Пеневски: facebook.com/MichaelPenevski