20. Udhëheqja Etike në Maqedoni: Shembuj që Shërbejnë, Jo që Shfrytëzojnë

Prej dekadash, qytetarët e Maqedonisë i kanë parë udhëheqësit e tyre të ndërtojnë pushtet—not to serve, por për të marrë. Për të shpërblyer miqtë, për të ndëshkuar kritikët dhe për të mbrojtur veten nga përgjegjësia. Kemi pasur ministra që janë pasuruar në detyrë, kryetarë komunash që kanë ngritur perandori me para publike, dhe politikanë që zhduken sapo përmendet fjala “llogaridhënie”.

Por një vend nuk mund të shërohet nga korrupsioni pa e rishpikur vetë kuptimin e lidershipit.

Është koha të kërkojmë një udhëheqës të ri—që shërben, jo që shfrytëzon. Që udhëheq me shembull. Që jeton me integritet—not with immunity.

Kriza e Besimit

Sot, udhëheqja në Maqedoni lidhet me privilegje, arrogancë dhe lakmi. Qytetarët nuk presin më që politikanët të bëjnë gjënë e duhur. Shumë nuk besojnë as që është e mundur. Kjo është një tragjedi—and it is exactly what corrupt leaders want.

Sepse në momentin që njerëzit humbasin shpresën tek ndershmëria, ndalojnë së rezistuari. Nuk votojnë. Nuk besojnë më se ia vlen të luftojnë për ndryshim.

Duhet ta rikthejmë atë shpresë duke ngritur një standard të ri udhëheqjeje në vetëdijen kombëtare.

Si duket një udhëheqës i vërtetë

Udhëheqësit e vërtetë:

• Deklarojnë pasurinë e tyre publikisht dhe e përditësojnë çdo vit

• Pranojnë pa ngurrim auditime të stilit të jetesës

• Rrethohen me profesionistë, jo me militantë partiakë

• E respektojnë ligjin—even when it works against them

• Fuqizojnë institucionet të funksionojnë të pavarura

• E pranojnë kritikën dhe llogaridhënien me përulësi

Mbi të gjitha, ata udhëheqin me shembull—not by fear, force, or fraud.

Kjo nuk është naive. Është e domosdoshme. Pa udhëheqje etike, asnjë reformë nuk do të mbijetojë.

Ndërtimi i brezit të ri

Duhet të fillojmë tani të ngremë dhe mbështesim brezin e ri të udhëheqësve—not from party machines, por nga shoqëria civile, arsimi dhe jeta komunitare. Mësues, infermierë, inxhinierë, sipërmarrës, të rinj që kanë fituar besim—not inherited it.

Programet e udhëheqjes, mentorimi dhe trajnimet për etikë duhet të bëhen pjesë e shkollave dhe universiteteve. Duhet ta kthejmë ndershmërinë në një kualifikim—not an obstacle—for public office.

Le të bëhet udhëheqja sërish një akt shërbimi publik—not self-service.

Roli i qytetarëve

Por lidershipi i ri nuk mund të lindë nëse populli nuk e kërkon. Qytetarët duhet të:

• Refuzojnë blerjen e votës dhe favorizimet politike

• Mbajnë përgjegjës udhëheqësit lokalë

• Të festojnë ndershmërinë—not just charisma

• Të mbështesin kandidatë me të shkuar të pastër dhe vizion të qartë

Le të ndalojmë së pyeturi çfarë premtojnë—dhe të fillojmë të pyesim si jetojnë.

Vendi pasqyron udhëheqësit e tij

Një komb bëhet ajo që shpërblen. Nëse shpërblejmë korrupsionin—do të marrim më shumë. Nëse shpërblejmë integritetin—do të fillojmë të shohim vendin që meritojmë.

Maqedonisë i nevojiten udhëheqës që e kujtojnë pse janë zgjedhur—për të shërbyer popullin, jo veten. Për ta ngritur vendin—not rob it. Për ta rikthyer dinjitetin në jetën publike—not destroy it.

Kjo është fillimi i një kulture të re politike. Aty ku karakteri vlen më shumë se slogani. Ku udhëheqësit ecin me popullin—not above them.

Dhe nëse e kërkojmë këtë—me zë të lartë, qartë, së bashku—do ta marrim.